Komende week organiseer ik samen met een aantal collega’s op mijn school een informatieavond voor ouders van leerlingen uit groep 6 en 7 over de totstandkoming van het (pre)advies, waarbij we ook ingaan op de betekenis van de verschillende toetsen die worden afgenomen en hoe ouders de resultaten van deze toetsen moeten lezen. We hopen dat ouders na deze avond de ontwikkeling van hun kind beter kunnen volgen en ze minder snel voor verrassingen komen te staan als hun kind het (pre)advies krijgt.
Iedere leerkracht herkent zich wel in de situatie dat een ouder niet begrijpt waarom zijn of haar kind een vmbo-advies heeft gekregen, terwijl er op het rapport allemaal hoge cijfers te vinden zijn. Of dat hun kind op de Cito Rekenen een IV-score heeft gehaald, terwijl er op het rapport allemaal zevens en achten staan. Wij, als leerkrachten, kunnen voor dit verschil een heel logische verklaring geven, maar voor ouders blijft het toch allemaal vaag. Ouders weten niet meer wat ze met deze cijfers moeten.
Ik vraag me dan ook af hoeveel scholen bij het rapport een begeleidend schrijven meegeven, waarin het verschil tussen methodetoetsen en Citotoetsen wordt uitgelegd.
Op veel scholen leidt het onderwerp ‘rapporten’ vaak tot verhitte discussies. Veel scholen stoeien ook met de invulling van het
rapport. “Welke gegevens gebruiken we voor het rapport? Geven we cijfers, woordbeoordelingen, smileys of sterren? Moeten we elk cijfer
onderbouwen?”
De vraag is dan ook: “wat is een goed rapport?”
Mijns inziens lever je als school een goed rapport wanneer de groei en ontwikkelpunten van kinderen helder en op een betrouwbare manier zijn weergegeven, zodat het voor ouders duidelijk is waar hun kind staat en waar de komende periode aan gewerkt gaat worden.
Om eerlijk te zijn vraag ik mij daarom ook af waarom scholen een gemiddeld cijfer van de methodetoetsen op het rapport zetten. We weten allemaal dat een methodetoets meet of een kind de aangeboden lesstof van het afgelopen blok beheerst. Methodetoetsen van eenzelfde methode staan los van elkaar. Wanneer een leerling de toets van het eerste blok foutloos maakt en bij het tweede blok 12 van de 20 vragen goed heeft, kun je niet zeggen dat de leerling achteruit is gegaan. Bij beide toetsen kwam andere lesstof aan de orde. Je kunt wel zeggen dat het kind de lesstof van het eerste blok wel beheerst en van het tweede blok nog niet voldoende. Dit zijn ideale gegevens voor de leerkracht; hij weet waar hij nog aan moet werken met de leerling. Maar weten ouders dit ook wanneer alle resultaten van de methodetoets op één grote hoop worden gegooid en er op het rapport geen toelichting wordt gegeven?
Je mag er als leerkracht van uitgaan dat 80% van jouw leerlingen, dus ook de kinderen die op de Cito een IV-score halen, de methodetoetsen voldoende maken. Een hoog cijfer voor een methodetoets zegt dus nog niets over de vaardigheid van de leerling. Kortom: methodetoetsen zijn niet bedoeld om uitspraken te doen over de groei van een leerling.
De Citotoetsen daarentegen wel. Deze toetsen meten namelijk de vaardigheid van de leerling en bevatten opgaven van verschillende niveaus.
Nu wil ik niet zeggen dat ik alleen maar de Citoresultaten op een rapport zou vermelden, want ook dan weten ouders nog steeds niet welke onderdelen wel en niet worden beheerst door hun kind. Daarvoor zou je nog een analyse moeten maken en deze erbij moeten vermelden. Wil je dit voor alle kinderen doen, dan ben je een hoop tijd kwijt.
Kortom: het is nog niet zo makkelijk om een goede verantwoording af te leggen aan de ouders wat betreft de ontwikkeling van hun kind. Toch denk ik dat je al goed op weg bent wanneer ouders weten wat het doel is van een methodetoets en op het rapport een betekenisvolle toelichting wordt gegeven bij de cijfers. Een 8 bij spelling krijgt pas betekenis wanneer er bij staat: “De regel bij de Franse leenwoorden (‘oe’ schrijf je als ‘ou’) wordt nog niet beheerst.”
Tegenwoordig zie ik dat er ook veel wordt geëxperimenteerd met andere manieren van toetsen en delen van gegevens.
Ik ben erg nieuwsgierig naar de effecten en ervaringen van/bij formatief toetsen. Bij formatief toetsen wordt er namelijk gekeken hoe je het leerproces van het kind het beste kunt vormgeven. Ik vind het mooi om te zien dat formatief toetsen – in tegenstelling tot summatief toetsen – niet alleen laat zien wat een leerling kan, maar ook hoe deze leerling leert en op welke manier jij, als leerkracht, het leerproces kunt beïnvloeden. (Positieve) feedback speelt een belangrijke rol hierbij.
Op school werken wij sinds enkele jaren in alle tevredenheid met Snappet. Fantastisch hoe je kinderen kunt betrekken bij hun eigen leerproces en samen concrete doelen kunt stellen. Volgend jaar willen wij gaan onderzoeken of het mogelijk is om Snappet nog meer in te zetten als formatief middel. Ik ben benieuwd of er leerkrachten/scholen zijn die hier ervaring mee hebben en tips hebben voor ons!
Reactie schrijven